6 Ekim Pazar günü anneysen.com, SMA ile ortak projesi olan İlk Yılların Hikayesi kapsamında bir etkinlik düzenledi. Etkinlikte Prof. Dr. Benal Büyükgebiz Bebek beslenmesi hakkında önemli bilgiler paylaştı. Ritz Carlton otelindeki etkinliğe anne bloogerlar, anne-bebek sektöründen birçok isim katıldı. Organizasyonun sonunda da güzel sohbetler eşliğinde harika bir yemek yedik.
Çocukların ilk yılları hayatlarındaki en önemli dönem. Zihinsel ve bedensel gelişimin en hızlı olduğu; bunda da en önemli etmenin beslenme olduğu bir dönem. Prof. Dr. Benal Büyükgebiz’in verdiği bilgilerden çarpıcı notlar:
- Her çocuk kendi genetik potansiyeliyle doğar. Beslenme yoluyla ya da herhangi bir şekilde bu potansiyelin üzerine çıkılamaz.
- Bebekler vitamin mineral depoları boş doğar. Bu yüzden onların bu besin öğelerin ihtiyacını karşılayıp biraz da üstüne çıkmakta fayda var.
- Büyümenin en hızlı olduğu sureç anne karnındadır. 0-18 yaş boyunca süren büyüme doğar doğmaz hızlıdır ancak giderek yavaşlayıp sabit bir hıza oturur. Büyüme sadece ergenlik döneminde hızlanır. Büyüme bittiğinde ise erişkinlik süreci başlar.
- Büyüme ve gelişme aynı şey değildir. Büyüme ölçülebilir parametrelerdeki değişkinliktir. (Boy, kilo, kafa çevresi vb.) Gelişme ise çocuğun ayına ya da yaşına uygun biyolojik fonksiyonlarını yapıp yapamamasıdır. (6 ayda desteksiz oturması, emekleme vb.) Bir çocuk iyi büyümüş olabilir ama gelişimi geri olabilir. Bunun tam tersi de mümkündür.
- Büyümeyi etkileyen faktörler, beslenme, hormonlar ve hastalıklardır. Hormonlar anne karnından itibaren etkilidir. Ancak ilk 3-5 yıl öncelikle beslenme, sonrasında hormonlar daha etkili olmaya başlıyor. 6-7-8 yaşlar itibarıyle büyüme hormonları çocuğun boyunun artmasında en önemli faktördür.
- Ilk 6 ay sadece anne sütü ve 6. Aydan itibaren ek besinlere geçiş önemli. Ancak anne sütü harikalar yaratıyor diye ek besinlere geçişi 12. aya ertelememek gerekir. 1 yaşına geldiğinde beslenme becerilerinin gelişmemiş olması çocuğa çok şey kaybettirir. Damak lezzetinin gelişmesi, çiğneme, yutma becerilerinin bu dönemde gelişmesi önemlidir. İştahsız olduğu söylenen birçok çocuk ek besinlere geç başlamış çocuklardır.
- Çocukların 1 yaşından itibaren büyüme hızı yavaşlar. Bu da doğal olarak eskisi kadar iştahlı olmayabileceği anlamına gelir. Büyüme hızı ne zaman artarsa iştah da o zaman artar. 1 yaşında çocuk aynı hızda yemeye devam ederse obezite riski doğar. Vücut doğal olarak bunu frenler. Annelerin buna uyum göstermesi gerekir.
- Çocuğu asla daha fazla yemesi için zorlamayın, aksi takdirde anne-çocuk arasındaki ilişki bozulur ve ilişki annenin kesin olarak kaybedeceği bir güç savaşına döner.
- Anne sütü alan bir çocuk günde 6-8 hatta 10 kez dahi kaka yapabilir. Kakanın şeklinde sorun yoksa, bebeğin boy-kilo büyümesi iyiyse sorun etmemek gerekir. Kaka kötü kokulu is eve beze yapışıyorsa kontrol etmek gerekir. Kaka yağlı olduğunda beze yapışır, kakada yağ olması da emilim bozukluğuna işaret edebilir. Bu durumda, doktora başvurmak gerekir.
- 2-3 günlük periyodlar içinde her besin grubundan bir miktar tüketen çocuk dengeli besleniyordur. Yeteri kadar büyüyorsa da yeteri kadar besleniyor demektir.
- Sebze sevmeyen çocuk meyve yiyorsa endişe etmemek gerekir. Meyve ve sebze aynı gruptur. Çocukların her meyveyi, her sebzeyi de yemesi şart değil. Her ikisinden birkaç tane yiyorsa yeterlidir.
- Yumurta sevmeyen çocuğa illaki haşlanmış yumurta yedirmeye çalışmayın. Yumurtayı çorba içinde, börek içinde saklayarak veya farklı formlarda sunabilirsiniz.
- Çocukların yediklerini tercih etme hakkı vardır.
- İştahsızlık çoğunlukla annelerin algısında olan birşey. Ancak uzun vadeli ve ciddi iştahsızlıklarda beslenme ve büyüme yetersizliği gelişebilir.
- Çocukların beslenmeye zorlanmasıyla yaratılan travmalar ileride hayatın farklı alanlarında olumsuz etkileriyle 
ortaya çıkar. Beslenmenin psikolojik, sosyal ve davranışsal boyutu da var. Ama aileler çoğunlukla ilk 3 yıl bunu çocuğun ağzına sokulan kaşıktan ibaret görüyorlar.
- Aç olan her canlı yemek talep eder. Yemek istemeyen çocuğunuza kızmayın, yemeğini alın, ara öğün vermeyin, bir sonraki öğün mutlaka yiyecektir.
- Çocuklar öğün saatlerinde ve bizimle yemelidir. Büyük çocuklara hangisinden yemek istediği sorulmalıdır. Küçük çocuklarda en rahat yediği yemeği ağırlıklı olarak, diğerlerini aralarda birkaç kaşık şeklinde vermekte fayda var.
- İştahsız çocuklara en çok aşırı baskıcı, otoriter ebeveynlerde ve aşırı rahat, umarsız ebeveynlerde rastlanır.
- Bebekler emme refleksiyle doğar ama memeyi tutmayı öğrenmesi gerekir. Memeyi tutmada sorun yaşayan çocuklar, ihtiyaçlarını karşılamada hayalkırıklığı yaşarlar ve ileride beslenmeyle ilgili sorun yaşayabilirler.
- 4. Aydan itibaren bebekler yemeklerinize ilgi göstermeye, uzanmaya başlayabilirler. “Responsive feeding” yaklaşımına gore bu çocuklara ek besin başlanabilir. 6-7. Aylarda anne sütünden daha kıvamlı besinlere hazırdırlar. 8. Aydan itibaren parmak yiyeceklere geçebilirler. Blender’ın evlere hiç girmemesi idealdir. 12. Aydan itibaren bebekler anne-babaların tepkilerini incelemeye ve ona göre strateji geliştirmeye başlarlar.
- Çocuklar genel olarak ıslak lezzetleri sevmiyorlar. Yabancı mutfaklarda sebze haşlama şeklindedir. Türk mutfağındaki tencere yemeklerinin bu anlamda avantajı olduğu gibi dezavantajı da vardır. Mücver kuru sebze tüketimi açısından ideal bir besindir.
İlk yılların hikayesi'ne dair tüm bilgileri şu linkte görebilirsiniz: http://www.anneysen.com/ilkyillarinhikayesi.aspx
